Ταυτότητα

Σκοπός του δικτύου είναι

Η ισόρροπη ανάπτυξη του ορεινού όγκου του Ψηλορείτη και των συνορευόντων περιοχών, εννοώντας την ανάπτυξη σαν προκοπή και την ισορροπία σαν μεράκι και κουμάντο.

Δηλαδή, βλέπουμε την ανάπτυξη και το κέρδος σαν αποτέλεσμα το οποίο έρχεται μέσα από ορθές διαδικασίες και σχεδιασμό και που σέβεται ΠΑΝΤΑ ισόρροπα το φυσικό περιβάλλον, τον παραδοσιακό πολιτισμό και την κοινωνική συνοχή.

 Κεντρικός άξονας αυτής της πρωτοβουλίας είναι η ανασυγκρότηση του πρωτογενή τομέα, ως μέρος μιας οριζόντιας ισορροπίας που εμπλέκει όλη την οικονομία της υπαίθρου, όλες της λειτουργίες και όλα τα συστατικά της (γη, νερό, φύση, άνθρωποι)

Αναγκαίο συστατικό για να προσφέρει η ανασυγκρότηση προστιθέμενη αξία στον τόπο είναι η διατήρηση της ταυτότητας των προϊόντων του, που προέρχεται μόνο μέσα από τη διατήρηση του παραδοσιακού πολιτισμού και του αγροτικού και φυσικού τοπίου και χαρακτήρα όλης της Κρήτης

Πώς θα το πετύχουμε

Για να το επιτύχουμε αυτό σκοπεύουμε να έλθουμε σε επαφή

• με τις κοινωνίες που ζουν στην ύπαιθρο.
• με την Τοπική Αυτοδιοίκηση (Α&Β βαθμού)
• με το ΑΚΟΜΜ-ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε       ΟΤΑ , που αποτελεί την Ομάδα Τοπικής Δράσης της περιοχής του Ψηλορείτη.

Δηλαδή, τα μέλη του δικτύου θα έλθουν σε επαφή με κατοίκους και φορείς του κάθε χωριού, οι οποίοι θα δημιουργήσουν πυρήνες ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και διαλόγου πάνω σε μία κοινή βάση: Τι θέλουμε για τον τόπο μας; Τι θέλουμε για το Ψηλορείτη; Τι θέλουμε για τη Κρήτη;

 

Α) Τοπικές κοινωνίες

Στις τοπικές κοινωνίες θα εξηγήσουμε και θα προτείνουμε

• να επιλέξουν την διατροφική αυτάρκειά τους αλλά και αυτή όλης της Κρήτης,
• να αντιληφτούν ότι η γεωργία ήταν και θα παραμείνει ο κύριος παράγοντας διατήρησης του κοινωνικού ιστού, της οικονομίας και του πολιτισμού προς όφελος όχι μόνο της υπαίθρου αλλά και των πόλεων
• να αποδεχτούν ότι η άσκηση της γεωργίας είναι πράξη συνείδησης και όχι ανάγκης που απαιτεί αγάπη και επαγγελματισμό.
• Να αντιληφτούν ότι εάν δεν συνεργαστούν άμεσα όλοι οι αγρότες

• για να σώσουν «την πρώτη ύλη» της οποίας είναι φύλακες (το ίδιο το νησί) και να την μετατρέψουν σε προϊόν με ταυτότητα.
• να αναδείξουν το φυσικό περιβάλλον που κάνει τα προϊόντα τους
• για να επανεκπαιδεύσουν τον κρητικό καταναλωτή να τρώει τα τοπικά προϊόντα, και να τα προωθήσουν οι ίδιοι χωρίς μεσάζοντες

τότε δεν έχουν τύχη και μέλλον.

Ιδιαίτερη σημασία για τις τοπικές κοινωνίες έχει η αναγνώριση ότι:

• Οι μεγάλης έκτασης Δήμοι είναι φύσει αδύνατον να εξυπηρετήσουν ουσιαστικά τις ιδιαίτερες τοπικές ανάγκες και να ενεργοποιήσουν τους πολίτες. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να οδηγηθούμε σε καταστάσεις αυτοδιαχείρισης μικρότερων οντοτήτων.
• Η πολυλειτουργικη αγροτική οικονομία προϋποθέτει κοινωνική συνοχή, ομοιογένεια παραγωγικών μοντέλων, κοινές κοινωνικές, ιστορικές και πολιτισμικές ρίζες, τα οποία ενεργοποιούν τους πολίτες κάθε χωριού και αναδεικνύουν τις τοπικές ιδιαιτερότητες και συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου

 

Β) Τοπική Αυτοδιοίκηση

Από την τοπική αυτοδιοίκηση ζητάμε το αυτονόητο:

να αναλάβει τον ρόλο της σαν φυσικός διοικητικός και πολιτικός αντιπρόσωπος των κοινωνιών, σεβόμενη τον χαρακτήρα του νησιού που αποτελείται από πολλούς και μικρούς παραγωγούς και όχι μεγάλους γαιοκτήμονες, αλλά και το φυσικό ανάγλυφο με τις αμέτρητες ιδιαιτερότητές του.

Για να λειτουργήσει προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, η αυτοδιοίκηση θα πρέπει να ενεργοποιήσει όλες τις διοικητικές αρμοδιότητες διαχείρισης των ζητημάτων που εφάπτονται του πρωτογενή τομέα και όλης της υπαίθρου

Πρώτη και κυρίαρχη μεταξύ αυτών των αρμοδιοτήτων είναι η χωροταξία και ο αντίστοιχος σχεδιασμός διαχείρισης ορεινών όγκων, των Υδατινών πόρων, της Ενέργειας, των Απορριμμάτων. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση (Α&Β βαθμού) είναι ο κύριος συνεργάτης μας και συνομιλητής μας από την πλευρά της πολιτείας και οι αποφάσεις των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων πρέπει έχουν δεσμευτικό χαραχτήρα και όχι γνωμοδοτικό.

Ως εκ τούτου, ο νομιμοποιημένος στα μάτια μας χωροταξικός, αναπτυξιακός και διαχειριστικός σχεδιασμός είναι μόνο αυτός που έχει προετοιμαστεί σε περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο με την συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωσή του.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ

Τα όσα ζητάμε είναι όχι απλώς εφικτά, αλλά επιβεβλημένα από την ιδία ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Θεωρούμε ότι τα εργαλεία που χρειάζονται για να επιτύχουμε την τοπική ανάπτυξη που φανταζόμαστε είναι διαθέσιμα, έστω και εάν παραμένουν ανενεργά. Τα πιο κρίσιμα εργαλεία μέσω του Καλλικράτη, ευρωπαϊκών κανονισμών και άλλων προβλέψεων είναι :

• Περιφερειακή χωροταξία (πρωτογενή τομέα, τουρισμού, ΑΠΕ, τοπίου), δημιουργία ΣΧΟΟΑΠ με ξεκάθαρες κατευθύνσεις προστασίας ανάδειξης του βιώσιμου πρωτογενή τομέα και των συγκριτικών του πλεονεκτημάτων ως αξίες με προτεραιότητα και ως το κυρίαρχο αναπτυξιακό μοντέλο της Κρήτης. (άρθρο 186/Α παρ. 1, 2) Τα ΣΧΟΑΑΠ πρέπει να χρηματοδοτηθούν από το ΠΕΠ 2014-2020.
• Δημιουργία και λειτουργία των Δημοτικών και Περιφερειακών επιτροπών διαβούλευσης έτσι ώστε οι παραγωγικές και κοινωνικές ομάδες της ενδοχώρας να ξανακατσουν στο ίδιο τραπέζι, προτείνοντας λύσεις με κατεύθυνση το κοινό καλό ( Άρθρο 76-178)
• Γενναία προσέγγιση και διεκδίκηση της κτηματογράφησης της Κρήτης, για την ανεύρεση λύσεων σε ότι αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώτος διαφόρων τύπων γης, σε συνεργασία τόσο με το Κτηματολόγιο, όσο και με τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τις δασικές υπηρεσίες. Η μέχρι σήμερα αδιαφάνεια, έχει ήδη στοιχίσει στον τόπο και στοιχίζει πλέον ακόμα περισσότερο, λόγω της μετάβασης στις στρεμματικές ενισχύσεις.
• Ολοκλήρωση της διαδικασίας σύστασης Φορέων Διαχείρισης για όλες της περιοχές NATURA2000 με ισότιμη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών σε αυτούς. Πιστεύουμε ότι η Περιφέρεια πρέπει να συμμετέχει ενεργά στις διαδικασίες αναδιοργάνωσης του συστήματος προστατευόμενων περιοχών και όχι να αφήσει τα κεντρικά υπουργεία να διατυπώσουν και να νομοθετήσουν ανεφάρμοστες λύσεις, οι οποίες δεν έχουν σχέση με τις ιδιαιτερότητες της Κρητικής γης, κοινωνίας και οικονομίας.
• Την εκπόνηση Διαχειριστικών Σχεδίων με κατεύθυνση τη διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα των περιοχών αυτών και με σεβασμό σε όλες της δραστηριότητες υπαίθρου.
• Της κατάρτισης των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (Π.Ε.Π.). (Παρ 5) με προτεραιότητα στα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα και στη διαφοροποίηση του αγροτοκτηνοτροφικου επαγγέλματος
• Την εφαρμογή πιστοποίησης όλων των μικρών παραγώγων (Ευρ.Καν. 852/2004) του πρωτογενή τομέα από πλευράς της Περιφέρειας, στο πλαίσιο της οικοτεχνίας δίνοντας βάρος στο μικρό μέγεθος των παραγωγών και στην παραδοσιακή μέθοδο παραγωγής αλλά και στη αδυναμία τους να ακολουθήσουν «τεχνικά και γραφειοκρατικά» πρότυπα και κανόνες.
• Ολοκλήρωση της διαδικασίας σύστασης Φορέων Διαχείρισης για όλες της περιοχές Νατούρα 2000 με ισότιμη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών σε αυτούς
• Την εκπόνηση Διαχειριστικών Σχεδίων με κατεύθυνση τη διατήρηση του παραδοσιακού χαραχτήρα των περιοχών αυτών και με σεβασμό σε όλες της δραστηριότητες υπαίθρου.
• Να θεσμοθετηθεί το ΦΥΣΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΨΗΛΟΡΕΙΤΗ που είναι ήδη ενταγμένο στο ευρωπαϊκό και στο παγκόσμιο δίκτυο Γεωπάρκων (το οποίο τελεί υπό την ασπίδα της UNESCO), σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στον Ν. 3937/2011, και να ανατεθεί η διαχείριση του στην τοπική κοινωνία (ΟΤΔ)
• Να στηριχθεί και να ενισχυθεί με την όσο το δυνατόν πληρέστερη αντιπροσώπευση των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων της περιοχής του Ψηλορείτη ο θεσμός της Τοπικής Εταιρικής Σχέσης και της Ομάδας Τοπικής Δράσης για :
  • Τον σχεδιασμό και την υλοποίηση τοπικών αναπτυξιακών σχεδίων βασισμένων στο μοντέλο της «χωρικής» και της «από τα κάτω προσέγγισης» στο πλαίσιο του LEADER αλλά και άλλων προγραμμάτων (Ευρ.Καν.1303/2013, άρθρο 36).
  • Τον συντονισμό ενός ενεργού δικτύου των δήμων του Ψηλορείτη (άρθρο 101)
  • Την διαχείριση του ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΨΗΛΟΡΕΙΤΗ
• Διαχείριση και φύλαξη της υπαίθρου από ισχυρές δασικές υπηρεσίες και πάταξη της ζωοκλοπής
• Καταγραφή της γεωργικής γης και προστασίας της (186/Β Παρ.9)
• Καταγραφή όλου του πλούτου (αρχαιολογικό, Βυζαντινό, χλωρίδα, πανίδα, μνημεία, κλπ), των φυσικών και ανθρωπίνων πόρων, των ιδιαιτέρων σημείων ανά δήμο και την εισαγωγή όλων αυτών στο επιχειρησιακό σχέδιο του κάθε Δήμου, με καθεστώς ανάδειξης, προστασίας.
• Την καταγραφή όλων των παλαιών κτισμάτων των δήμων και ένταξη τους σε καθεστώς προστασίας, με θέσπιση κανόνων και κίνητρων αναπαλαίωσής τους. (άρθρο 186 V)
• Την δημιουργία εδαφολογικών μελετών ανά παραγωγό από τους Δήμους-Περιφέρεια (άρθρο 186/Β Παρ.8).
• Την δημιουργία ισχυρών πολιτικών συνεργασίας γεωργών – κτηνοτρόφων.
• Η εκτέλεση προγράμματος παραγωγής ζωοτροφών σε ορεινές – μειονεκτικές περιοχές. Αγροπεριβαλλοντικα μέτρα από ΠΕΠ (186 II/B/γ Παρ 33)
• Την δημιουργία εκπαιδευτικών γεωργικών σχολών και ικανών κτηνιατρικών – γεωπονικών υπηρεσιών που με ευελιξία θα υπηρετούν αυτό το μοντέλο στο χωράφι δίπλα στο παραγωγό
• Την δημιουργία ανά γεωργική επικράτεια τράπεζα τοπικών ποικιλιών και σπόρων
• Περιφερειακή διαχείριση απορριμμάτων (άρθρο 186 παρ. ΣΤ΄ αριθμό. 29), ενέργειας, υδατίνων πόρων.

Η υλοποίηση των ανωτέρω είναι αναγκαία για τη διευκόλυνση όχι μόνο της δικής μας πρωτοβουλίας αλλά και για την ενθάρρυνση κάθε παρόμοιας πρωτοβουλίας στην Κρήτη.

Ειδικότερα από τον Ν. 3852/2010 Πρόγραμμα «Καλλικράτης» άρθρο 75 τομέας «Αγροτική Ανάπτυξη – Κτηνοτροφία – Αλιεία», περιλαμβάνονται οι ακόλουθες αρμοδιότητες:

Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού

• Την σύσταση, λειτουργία Γραφείων Γεωργικής Ανάπτυξης (Γ.Γ.Α.) άρθρο 75. 1
• Η σύνδεση αγροτικής παραγωγής και τουριστικής ανάπτυξης (επισκεψημοτητα) άρθρο 75. 8
• Η συνεργασία με ιδρύματα έρευνας της αγροτικής, κτηνοτροφικής παραγωγής. άρθρο 75.13
• Η ευρύτερη διάδοση στον αγροτικό κόσμο, μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων, γνώσεων για την εφαρμογή βελτιωμένων μεθόδων καλλιέργειας άρθρο 75.14

Τοπική Αυτοδιοίκηση Β’ βαθμού

Άρθρο 186

Β. Γεωργίας – Κτηνοτροφίας – Αλιείας

β. Υποτομέας Γεωργίας

• Η προώθηση για συγκρότηση ομάδων παραγωγών και στήριξη αυτών για την αντιμετώπιση οικονομικών και διαρθρωτικών θεμάτων σύμφωνα με την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Παρ 17

γ. Υποτομέας Κτηνοτροφίας

• Την πλήρη εξυγίανση των πληθυσμών των αιγοπροβάτων Παρ. 32, 36, 40
• Η διενέργεια ελέγχων ζωοτροφών σχετικά με την επισήμανση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών Παρ 44 και αποκλεισμού τους.

Στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Β’ βαθμού (Άρθρο 186 παρ. 5-6), θεωρούμε ότι η για πρώτη φορά προετοιμασία του Περιφερειακού Αναπτυξιακού Σχεδιασμού και Προγραμματισμού με ευθύνη της περιφέρειας (2014-2020), πρέπει να περιλαμβάνει ρητά την ανάπτυξη του Ψηλορείτη και του συνόλου της ενδοχώρας ως χωρική προτεραιότητα για την οποία αρμόδια θα είναι η πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση και η κοινωνία των πολιτών, ακολουθώντας τις καλύτερες πρακτικές και παραδείγματα της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής υπαίθρου. Οι σχετικές δομές θα είναι σε συνεργασία με την Περιφέρεια.